Het project de Pauw & de Pelikaan is een vrij toegankelijke filminstallatie in een eeuwenoude, gerestaureerde Vlaamse schuur, onderdeel van een monument in Chaam. In de speciaal verbouwde schuur aan de Kerkdreef 6 in Chaam is een documentairefilm van 15 minuten te zien, gemaakt door het kunstenaarsduo Anne Pillen en Bas de Leijer. In de film gaat een pater uit de abdij van Tongerlo op zoek naar het verleden in Chaam. Vanaf juli 2013 wordt de film gedurende vijf zomers vertoond op een groot scherm. Door de pauw & de pelikaan ervaren bezoekers de locatie niet alleen intenser, maar komen ze ook meer te weten over de historische en maatschappelijke context. De film duurt 15 minuten en wordt gedurende de openingstijden doorlopend vertoond. Voor de film zijn speciale geluidscomposities gemaakt door de Tilburgse componist Tom America.
De installatie bestaat uit een publiekstribune op 2,5 meter hoogte en een groot scherm van 5 meter breed. Door de plaatsing van het scherm te midden van de schuur krijgt de kijker een totaalbeleving; de schuur zelf en de doorkijkjes naar buiten worden onderdeel van de beleving.
Historie
Chaam viel in 1135 onder het kerkelijk gezag van de Norbertijner abdij van Tongerlo. Tot de abdijbezittingen behoorde de Pelicaenhoeve aan de Kerkdreef en omliggende landerijen. De Norbertijner monniken waren bedreven in gewas- en rasverbetering en droegen hun kennis over om de levensomstandigheden van de bevolking te verbeteren. Het ‘Chaams hoen’ was een van hun hoenderrassen.
Erediensten
In 1422 werd er in Chaam een kapel gebouwd. Deze werd later uitgebreid tot een kerk. Twee eeuwen later, ten tijde van de Hervorming, om precies te zijn in 1643, werd de kerk de katholieken ontnomen en aan de protestanten ter beschikking gesteld. De overwegend katholieke bevolking moest vanaf dat moment zijn geloof in het geheim belijden. In een schuur van de Pelicaenhoeve werden bijna 200 jaar lang de erediensten gehouden. Weliswaar werden in 1795 aan het begin van de Franse tijd de strenge verbodsbepalingen opgeheven, maar het duurde toch nog tot 1842 voordat er een rooms-katholieke kerk aan de Dorpsstraat werd ingewijd. De schuurkerk raakte in onbruik, werd afgebroken en mensen vergaten waar hij precies had gestaan.
Resten
Enige jaren geleden werd bij het ploegen gestuit op resten van de schuurkerk en een enthousiaste groep mensen zette zich in voor restauratie van de fundamenten tot boven het maaiveld om van de plek een monument te maken. In de nabijheid ervan kreeg het teruggefokte ‘Chaams hoen’ als levend cultuur-relict een behuizing. Op deze locatie is ook informatie te vinden over de geschiedenis van de plek.
De pelikaan als symbool
Als religieus zinnebeeld werd de pelikaan in kerken en kloosters veelvuldig afgebeeld. Deze vogel wordt binnen het Christendom beschouwd als symbool voor de zich opofferende liefde. De vogel voert zijn jongen immers vanuit zijn krop en lange tijd werd zelfs gedacht dat hij zijn borst open pikte om zijn kroost met eigen bloed te voeden.
Voor meer informatie: www.pauwenpelikaan.nl
